"Hoe heet de zanger van dit nummer ook alweer?" vraagt zomaar een vriend van je op zomaar een willekeurig moment. "Geen idee", antwoord je. Het is wel een lekker nummer trouwens, zo maken ze ze tegenwoordig niet meer. "Hoe heet het nummer überhaupt?" vraag je, nieuwsgierig gemaakt. "You Can Call Me Al", antwoordt hij. Het Sherlock Holmesen kan beginnen, maar uiteindelijk moeten jullie beiden bekennen dat jullie allebei nét niet op de naam van de zanger kunnen komen. Ooit, in een grijs verleden, waren dit soort momenten de onbevredigendste ooit. Maar nu is er Wikipedia.
Bij mijn studie journalistiek krijg ik vaak te horen dat het grote publiek journalisten niet meer vertrouwt. Doordat 'de media', de aloude instituties als kranten en televisiezenders, steeds minder geld in het laatje krijgen en daardoor steeds meer bezuinigen op personeel, levert dit personeel haastwerk waar vaak fouten in sluipen. Ook wetenschappelijk onderzoek ondersteunt nu de gedachte dat de lezer of kijker hierdoor een dalend vertrouwen in de journalistiek heeft. De instituties verliezen hun status, men checkt liever even Wikipedia, daar is alles op te vinden. Maar is het machtige Wikipedia, dat nu zelf ook een institutie is geworden, wel zo betrouwbaar?
Paul Simon heet die vent uit de inleiding, bedankt Wikipedia, onze trouwe kameraad vol oneindige kennis. Of toch niet zo oneindig? Want hoe veel albums nam Paul Simon op met zijn trouwe kameraad (vol waarschijnlijk minder oneindige kennis) Art Garfunkel? Drie zo te zien.
Maar wat zegt het Engelse broertje van deze Wikipedia-pagina? Ze namen nóg twee albums op.
Dan maar door naar wat hedendaagsere muziek, zoals de Harlem Shake (die gelukkig alweer zo'n beetje door niemand meer gewaardeerd wordt). Volgens onze vaderlandse superencyclopedie is de Harlem Shake beroemd gemaakt door ene Filthy Frank.
De Engelstalige Wikipedia noemt echter The Sunny Coast Skate als de kwade geniussen die dit 'internetfenomeen' over ons hebben afgeroepen.
Het zal vast toeval zijn dat in twee random na elkaar ingetikte zoekopdrachten op Wikipedia inconsistenties bestaan tussen de Nederlandse en de Engelse versie. Dan maar nog een keer en nog randommer zoeken: naar pantoffeldiertje.
Het pantoffeldiertje is volgens de Nederlandse Wikipedia een eencellig organisme uit de stam Ciliophora, van het rijk Protista (wat dit ook moge betekenen).
Toch? Nee, de Engelse Wikipedia denkt het beter te weten. Eukaryota, dat is het rijk van de pantoffeldiertjes. En nee, Eukaryota is niet de Engelse vertaling van Protista. Geloof me, ik checkte het op Wikipedia. Maar even serieus nu. De Berlijnse Muur bijvoorbeeld, dat was decennialang een heel serieus ding. Hoe veel mensen stierven er eigenlijk in een poging die muur over te klimmen?
Aha, ten minste 136. Maar even verderop staat dan opeens weer tweehonderd.
Dan maar even checken op de Engelse pagina. Daar staat een veel genuanceerder verhaal
Top, de waarheid is boven water. Men weet het gewoon niet helemaal zeker, maar 136 of ruim 200 zijn de meest gangbare schattingen. Of...?
Kom op, waar komt meer dan 600 nou weer vandaan? En Wikipedia, wat flik je ons hier? 2,6 miljoen mensen vluchtten als we je Nederlandse alter ego mogen geloven van Oost-Duitsland naar het westen, maar volgens je Engelse broertje waren het er 3,5 miljoen...
Nu ben ik helemaal klaar met die Berlijnse Muur. Wanneer viel dat rotding ook alweer? Oh, ik vind het al, om kwart voor elf 's avonds.
Daar zal vast iedereen het over eens zijn. Toch niet, de Nederlandse pagina meldt tien voor twaalf...
Wie moeten we nu nog geloven? Wat weten we nou met zekerheid?
Gelukkig vertelt Wikipedia zelf dat er geen zekerheden bestaan, dus wat maakt het dan uit als er af en toe wat dingetjes niet lijken te kloppen?
Ook hier is de Engelstalige Wikipedia het weer niet mee eens... Als je zegt dat er geen waarheden zijn, hoeft dat ook weer niet per se de waarheid te zijn... Ik ga dit nu maar eens bij de wortel aanpakken en ik typ het enige in dat toch sowieso moet kloppen op Wikipedia: de zoekterm 'Wikipedia', het toverwoord dat zovele discussies over namen van zangers tot een bevredigend einde heeft gebracht. Welke gasten hebben de website eigenlijk bedacht?
Blijkbaar vergaten ze bij Wikipedia een pagina te maken over één van de mannen die aan de wieg stonden van dit pareltje der betrouwbaarheid: Ben Kovitz. Zoeken op zijn naam levert nergens objectieve informatie op, er is namelijk geen Wikipedia-pagina van hem. Maar toch blijkt uiteindelijk dat de 'bedenkers' van Wikipedia een Mark Zuckerbergje hebben gedaan op deze mysterieuze weggecensureerde Ben Kovitz.
De ontwerper van het Wikipedia-logo, Paul Stansifer, heeft - waarschijnlijk op eigen verzoek - ook geen Wikipedia-pagina. En dat terwijl Wikipedia fel gekant is tegen censuur. Tenminste, dat zegt Wikipedia over zichzelf. Weet niet of het dan wel waar is.
Onze eenentwintigste eeuwse, traditionele media vervangende institutie, is helaas - voorlopig - ook niet volledig objectief. Er blijken veel inconsistenties te zijn tussen de Engelse en de Nederlandse versie, terwijl ik helemaal niet veel research heb hoeven doen om bovenstaande voorbeelden te vinden. Dat er veel fouten op Wikipedia staan is algemeen bekend, het blijft mensenwerk. Iedereen kan pagina's aanmaken, dat is de grote kracht maar ook de zwakte van dit megasuccesvolle concept. Maar toch is er blind vertrouwen van de meeste mensen - in ieder geval van mijn generatie en jonger - in deze website. Als het op Wikipedia staat zal het wel kloppen. Toch?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten